Latín y Griego I

Bernardo Souvirón Guijo
bsouvironguijo@gmail.com

INTRODUCCIÓN AL ESTUDIO DEL LATÍN Y EL GRIEGO

1.- PRÓLOGO EN RELACIÓN CON EL CURSO
El estudio de las lenguas clásicas (latín y griego) requiere, a mi juicio, una introducción más o menos amplia que aclare conceptos y procedimientos, sin los cuales no se puede abordar de manera fecunda tal estudio. 
El objeto de este curso introductorio es, justamente, tratar de fijar algunos conocimientos previos que, sin duda, situarán en el contexto adecuado los estudios futuros y ayudarán a quien esté interesado en ellos a comprender mejor las dos lenguas que más han influido en la historia del pensamiento y de la ciencia.
Este curso está pensado de forma general, con alusiones permanentes al español, lo que, previsiblemente, ayudará a comprender mejor el fondo de los mecanismos propios del lenguaje humano, y, especialmente, del lenguaje literario, cuyas bases, géneros y estilos fueron creados, ensayados y fijados por griegos y romanos.
Con el fin de aclarar posibles dudas, convocaré una reunión previa al curso a través de zoom.

2.- INSCRIPCIÓN
  • Calendario. Si hubiera personas interesadas, el curso comenzaría en enero de 2024, en fechas que publicaré en su momento.
  • Horario. Habrá una sesión semanal de dos horas. La duración será de 9-10 sesiones, es decir, 18-20 horas.
  • Inscripción. El importe de la inscripción es de 130 € por curso completo. Este importe se fija sobre un mínimo de 20 inscripciones. El importe se ingresará más adelante, cuando el grupo esté confirmado.
  • Procedimiento de inscripción. Quienes estén interesados deben enviar un correo electrónico lo antes posible a la siguiente dirección: bsouvironguijo@gmail.com
3.- CONTENIDO
Lassus in extremis iaceo populisque locisque,
et subit adfecto nunc mihi, qicquid abest.
Omnia cum subeant, uincis tamen omnia, coiunx,
et plus in nostro pectore parte tenes.
Te loquor absentem, te uox mea nominat unam;
nulla uenit sine te nox mihi, nulla dies.
(Ovidio, Tristia, 3.3)

Agotado yazgo en extremos lugares, en pueblos extremos,
ahora, tan débil ya, todo lo ausente me asalta.
Mas, aunque todo me asalte, a todo vences, esposa,
y más que una parte en mi pecho tienes.
A ti ausente te hablo, sólo a ti mi voz te nombra;
Ninguna noche sin ti me viene, ningún día sin ti.

γλύκηα μᾶτηρ, οὔτοι δύναμαι κρέκην τὸν ἴστον,
πόθωι δάμεισα παῖδος βραδίναν δι’ Ἀφροδίταν.
(Safo, Fragmento 102 -LP-).

Dulce madre, no puedo tejer la mi tela.
Estoy vencida por el deseo de mi amado.
Vencida por la suave Afrodita.

1.- LA LENGUA ENTENDIDA COMO ALMA DE LOS PUEBLOS. ALGUNOS EJEMPLOS
1.1.- LAS DIMENSIONES DE LA REALIDAD: EL SISTEMA VERBAL
1.2.- IDEAS GENERALES SOBRE LOS SISTEMAS VERBALES DEL GRIEGO, LATÍN Y ESPAÑOL
1.3.- ALGUNAS IDEAS RELACIONADAS CON EL GRIEGO
  • La voz “media”
  • El campo semántico del verbo ser
  • El perfecto griego. El concepto ver / saber
1.4.- ALGUNAS IDEAS RELACIONADAS CON EL LATÍN
  • La vos pasiva
  • Verbos “deponentes”
  • Precisión y lengua científica

2.- LENGUAS CLÁSICAS Y LENGUAS MODERNAS
2.1.- EL PENSAMIENTO COMPLEJO: LA SUBORDINACIÓN
  • Un ejemplo de Homero: demostrativo / relativo
  • Un ejemplo del latín: la subordinación de infinitivo
2.2.- LENGUAS FLEXIVAS: DECLINACIÓN Y CONJUGACIÓN
2.3.- LENGUAS SEMIFLEXIVAS: LA ESCLAVITUD DEL ORDEN DE PALABRAS
2.4.- LENGUAS AGLUTINANTES
2.5.- RECURSOS GRAMATICALES Y RECURSOS LÉXICOS

3.- CONCEPTO DE GRAMÁTICA
3.1.- MORGOLOGÍA Y SINTAXIS
3.2.- FONÉTICA
3.3.- LÉXICO

4.- LA FORMACIÓN Y COMPOSICIÓN DE LAS PALABRAS
4.1.- CONCEPTOS BÁSICOS
  • Fonema, sonido alófono
  • Monema
    • Monemas léxicos: raíz, lexema
    • Monemas gramaticales: morfema
4.2.- SUFIJOS, INFIJOS, PREFIJOS
  • Un ejemplo del griego: -tes (-της), -ma (-μα), -sis (-σις)
  • Los prefijos verbales. Un ejemplo del español y y otro del griego
    • Poner: reponer, proponer, imponer, suponer…, pero no protener, sutener, intener
    • πλέω (pléo), ἀναπλέω (anapléo), καταπλέω (katapléo) frente al español ‘navegar’, ‘zarpar’ y ‘arribar’

II

5.- LENGUA Y EVOLUCIÓN SOCIAL. LA MENTALIDAD AGONÍSTICA
5.1.- EL PROBLEMA DEL GÉNERO
  • La oposición de géneros
  • Animado / inanimado
  • Masculino / femenino
  • El neutro en español
5.2.- LA MENTALIDAD AGONÍSTICA Y LA OPOSICIÓN DE GÉNEROS
5.3.- LENGUA E IGUALDAD. EL LENGUAJE INCLUSIVO
  • Lenguaje inclusivo y visibilidad
  • Lenguaje inclusivo y profundización en el modelo agonístico
  • Lenguaje inclusivo y nuevas oposiciones de géneros

6.- ARQUEOLOGÍA BÁSICA DEL LENGUAJE EN GRIEGO, LATÍN Y ESPAÑOL
6.1.- CRITERIOS DE ECONOMÍA LINGÜÍSTICA
6.2.- CRITERIOS CULTURALES
6.3.- EL CRITERIO NO AGONÍSTICO (¿MATRIARCAL?) EN EL SISTEMA NOMINAL
6.4.- EL CRITERIO AGONÍSTICO (¿PATRIARCAL?) EN EL SISTEMA NOMINAL
6.5.- EL REFLEJO MORFOLÓGICO DE LA REALIDAD
6.6.- LA REGULARIZACIÓN “PATRIARCAL” DEL SISTEMA NOMINAL

7.- LA TRADUCCIÓN DE LOS TEXTOS GRIEGOS Y LATINOS
7.1.- APRENDER UNA LENGUA PARA TRADUCIR SUS TEXTOS
7.2.- EL CONOCIMIENTO GRAMATICAL COMO ESTUDIO INDISPENSABLE
7.3.- ¿QUÉ SIGNIFICA TRADUCIR?
  • Contenidos léxicos
  • Contenidos gramaticales
7.4.- TRADUCCIÓN LIBRE Y TRADUCCIÓN LITERAL

8.- EL ALFABETO GRIEGO
8.1.- LECTURA
8.2.- VOCALES
8.3.- SEMIVOCALES
8.4.- SEMICONSONANTES
8.5.- ESPÍRITUS
8.6.- ACENTOS

No hay comentarios: